Αυξητικοί Παράγοντες στην Οδοντιατρική και Πώς τους χρησιμοποιούμε στην κλινική μας

Το 1986 η Rita Levi Mondelcini και ο συνάδελφός της Stanley Cohen έλαβαν το Νόμπελ Ιατρικής για την ανακάλυψή τους στους Αυξητικούς Παράγοντες. Από τότε πολλές έρευνες έχουν οδηγήσει στην κατανόηση της σημασίας των Αυξητικών Παραγόντων στο ανθρώπινο σώμα και την επούλωση. Τα αιμοπετάλια έχουν αναγεννητικές ικανότητες αφού παρατηρήθηκε ότι περιέχουν αυξητικούς παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για την αύξηση της παραγωγής κολλαγόνου, τη μίτωση των κυττάρων, την ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων και τη καθοδήγηση άλλων βοηθητικών κυττάρων να μεταναστεύσουν στο σημείο του τραυματισμού.

Η θεραπεία με πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια ή αλλιώς PRP ( Platelet Rich Plasma) έχει γίνει πρωτοσέλιδο στις μέρες μας επειδή χρησιμοποιείται ευρέως στην ιατρική.

1.Οι γιατροί χρησιμοποιούν το PRP για να βοηθήσουν ανάρρωση μετά από γναθοχειρουργικές και πλαστικές επεμβάσεις.

2.Χρησιμποιείτε επίσης από τους αθλητές για να τους βοηθήσει να αναρρώσουν από τραυματισμούς στους  τένοντες, συνδέσμους και μύες.

3.Οι θεραπείες PRP μπορούν να ενισχύσουν την αποκατάσταση μαλλιών και άλλες επεμβάσεις αισθητικής πλαστικής χειρουργικής.

Μία από τις τελευταίες καινοτομίες είναι στη στοματική χειρουργική όπου χρησιμοποιούν πήγμα από αιμοπετάλια για in vivo μηχανισμούς αναγέννησης ιστών:

1. πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP) και 2) ινώδες πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRF).

Τα πήγματα αιμοπεταλίων είναι ένα συμπυκνωμένο εναιώρημα αυξητικών παραγόντων, το οποίο δρα ως βιοενεργό χειρουργικό πρόσθετο που εφαρμόζεται τοπικά για να προκαλέσει την επούλωση των πληγών.

Οι Whitman et al, το 1997, ήταν οι πρώτοι που εισήγαγαν τη χρήση πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια σε στοματικές χειρουργικές επεμβάσεις, αναφέροντας μεγάλα πλεονεκτήματα επειδή ενισχύει τα οστεοπαραγονικά κύτταρα στο οστό του ξενιστή και το οστικό μόσχευμα. Από την άλλη πλευρά, το PRF χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σε 2001 από τους Choukroun et al. , ειδικά στη στοματική και γναθοπροσωπική χειρουργική, και σήμερα θεωρείται ως μια νέα γενιά συμπυκνώματος αιμοπεταλίων.

Αποτελείται από μια μήτρα αυτόλογου ινώδους και έχει πολλά πλεονεκτήματα έναντι του PRP, συμπεριλαμβανομένης της ευκολότερης προετοιμασίας και της μη απαίτησης χημικού χειρισμού του αίματος, γεγονός που το καθιστά αυστηρά αυτόλογο παρασκεύασμα.

Η μεμβράνη PRF βοηθά στην επούλωση του τραύματος, προστατεύει το χειρουργικό σημείο, προάγει την επιδιόρθωση των μαλακών ιστών. Όταν αναμιγνύεται με οστικό μόσχευμα, μπορεί να λειτουργήσει ως «βιολογικός συνδετήρας», που προσελκύει βλαστοκύτταρα, ευνοεί τη μετανάστευση των οστεοπαραγογικών κυττάρων στο κέντρο του μοσχεύματος και παρέχει μια νεοαγγειογένεση.

Πρωτόκολλο προετοιμασίας PRF που χρησιμοποιούμε στην κλινική μας:

Το πρωτόκολλο έχει στόχο να συσσωρεύσει αιμοπετάλια και τις απελευθερωμένες κυτοκίνες σε έναν θρόμβο. Τα αιμοπετάλια είναι τα δεύτερα σε αριθμό αιμοσφαιρίων στο αίμα. Η διάρκεια ζωής τους είναι μεταξύ 7 και 10 ημερών.

1. Λαμβάνεται μικρή ποσότητα  αίματος σε γυάλινα σωληνάρια των 10 mL και φυγοκεντρείται αμέσως.

Το προϊόν που προκύπτει αποτελείται από τα ακόλουθα τρία στρώματα:

• Το ανώτερο στρώμα αποτελείται από ένα κυτταρικό πλάσμα.
• PRF θρόμβος στη μέση.
• Στρώμα ερυθρών αιμοσφαιρίων στο κάτω μέρος.

2. Μετά από αυτό, τοποθετούμε τον θρόμβο PRF σε ένα αποστειρωμένο δοχείο  για περίπου 10 λεπτά για να επιτραπεί η απελευθέρωση του κατάλληλου ορού που περιέχεται μέσα. Οι Mazor et al. ανέφερε ότι ο θρόμβος θα μπορούσε να μετατραπεί σε μεμβράνη μέσω της συμπίεσης μεταξύ δύο αποστειρωμένων γαζών ή σε ένα συγκεκριμένο εργαλείο.

Πλεονεκτήματα της χρήσης PRF

Μερικά πλεονεκτήματα αναφέρονται στη βιβλιογραφία σχετικά με τη χρήση του PRF, όπως τα ακόλουθα:

1. Η παρασκευή του είναι μια απλή και αποτελεσματική τεχνική, με φυγοκέντρηση σε ένα μόνο βήμα, δωρεάν και εύκολα προσβάσιμη για όλους τους κλινικούς ιατρούς.
2. Δημιουργείται με αυτόλογο αίμα από τον ασθενή.
3. Ελάχιστη παρέμβασή του  αίματος.
4. Δεν απαιτεί την προσθήκη εξωτερικής θρομβίνης γιατί ο πολυμερισμός είναι μια απολύτως φυσική διαδικασία, χωρίς κανέναν κίνδυνο να πάθουμε ανοσολογική αντίδραση.
5. Έχει ένα φυσικό πλαίσιο ινώδους με αυξητικούς παράγοντες που μπορεί να διατηρήσουν τη δραστηριότητά τους για σχετικά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να διεγείρουν αποτελεσματικά την αναγέννηση των ιστών.
6. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά ή σε συνδυασμό με οστικά μοσχεύματα, ανάλογα με τον σκοπό.
7. Αυξάνει τον ρυθμό επούλωσης του μοσχευμένου οστού.
8. Είναι μια οικονομική και γρήγορη επιλογή σε σύγκριση με τους προπαρασκευασμένους  αυξητικούς παράγοντες όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με οστικά μοσχεύματα.
9. Χρησιμοποιείται ως μεμβράνη, αποφεύγει τη χειρουργική επέμβαση στο σημείο του δότη και έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ενόχλησης του ασθενούς κατά την πρώιμη περίοδο επούλωσης του τραύματος.
10. Οι μελέτες του PRF το παρουσιάζουν πιο αποτελεσματικό και με λιγότερες διαφωνίες σχετικά με τα τελικά κλινικά του αποτελέσματα σε σύγκριση με το PRP.
11. Χρειάζεται μόνο μια ελάχιστη εμπειρία κλινικού για χειρισμό PRF.

Μειονεκτήματα της χρήσης PRF

Το PRF μπορεί να παρουσιάζει ορισμένα μειονεκτήματα ως εξής:

1. Η τελική διαθέσιμη ποσότητα είναι χαμηλή γιατί είναι αυτόλογο αίμα.
2. Η επιτυχία του πρωτοκόλλου PRF εξαρτάται άμεσα από τον χειρισμό.
3. Ανάγκη χρήσης σωλήνα επικαλυμμένου με γυαλί για να επιτευχθεί πολυμερισμός θρόμβου.
4. Πιθανή άρνηση θεραπείας με την παρακέντηση που απαιτείται για τη συλλογή αίματος (Wani 2014).

Συμπερασματικά, in vitro και in vivo μελέτες έχουν δείξει ασφαλή και πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα, χωρίς αντιφατικά ευρήματα, που σχετίζονται με τη χρήση του PRF μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα βιοϋλικά. Έχει πολλά πλεονεκτήματα και πιθανές ενδείξεις για χρήση τόσο στην ιατρική όσο και στην οδοντιατρική. Επί του παρόντος, το ινώδες πλούσιο σε αιμοπετάλια φαίνεται να είναι μια αποδεκτή ελάχιστα επεμβατική τεχνική με χαμηλούς κινδύνους και ικανοποιητικά κλινικά αποτελέσματα.